HƯỚNG ĐI NÀO CHO DU LỊCH HOA QUÂN?

Đồng chí Nguyễn Trọng Anh - Bí thư Đảng uỷ xã Hoa Quân, tỉnh Nghệ An

 I. HOA QUÂN - VÙNG ĐẤT MỚI, TẦM NHÌN MỚI

Sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, các xã Thanh Hương, Thanh Thịnh, Thanh An, Thanh Quả đã đi vào lịch sử. Xã Hoa Quân - một cái tên mới nhưng gói trọn bản sắc văn hóa - thiên nhiên - con người của vùng trung du xứ Nghệ đã chính thức hình thành. Không đơn thuần là sự thay đổi địa danh mà là bước chuyển mình toàn diện, mở ra kỷ nguyên phát triển mới. Và một trong những trụ cột mang tính đột phá trong chiến lược phát triển Hoa Quân chính là ngành công nghiệp không khói - du lịch.

Với hệ thống cảnh quan thiên nhiên độc đáo như: Đảo Chè Hoa Quân, Phủ Hoa Quân, vùng chè (Thanh An, Thanh Thịnh, Thanh Hương cũ); các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng như mật ong Tháp Bút, chè hoa xanh bản địa cùng mạng lưới kết nối vùng như Đền Bạch Mã, trang trại HDT (Kim Bảng),Thác Liếp, Thác Mưa, Bãi tắm Tân Sáng (Sơn Lâm), Cam Ngọc Hường, cam Tam Lập (Hạnh Lâm)..., Hoa Quân không thiếu tài nguyên, không thiếu tiềm năng điều còn thiếu chính là một tầm nhìn dài hạn, chiến lược rõ ràng, hành động quyết liệt.

  

 

II. ĐỊNH VỊ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN: DU LỊCH XANH – BẢN ĐỊA – KẾT NỐI THÔNG MINH

1. Tư duy phát triển: Du lịch không đơn thuần là ngành kinh tế

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng xanh - bền vững - bản sắc cần thay đổi góc nhìn và nâng tầm tư duy về du lịch tại xã Hoa Quân. Du lịch không thể và không nên bị giới hạn như một ngành kinh tế đơn thuần “làm dịch vụ - thu tiền”. Thay vào đó, du lịch cần được định vị là:

1.1. Du lịch là "ngành kinh tế tổng hợp - tích hợp đa lĩnh vực"

Du lịch kết nối và kích hoạt hàng loạt lĩnh vực khác nhau như:

- Nông nghiệp: Từ sản phẩm nông nghiệp thô trở thành sản phẩm trải nghiệm (chè xanh - chè dược liệu - chè hữu cơ có thể dùng để uống, để tắm, để làm đẹp).

- Công nghiệp chế biến - thủ công mỹ nghệ: Tạo ra sản phẩm quà tặng, OCOP, hàng lưu niệm bản địa như: Mật ong đóng hộp, tinh dầu, rượu thảo dược.

- Xây dựng - kiến trúc - thiết kế không gian: Từ nhà dân sang homestay; từ ao cá, chuồng gà thành điểm trải nghiệm "làng nghề sống".

- Thương mại điện tử - logistics - truyền thông số: Thông qua du lịch, nông sản Hoa Quân có thể bán ra toàn quốc, thậm chí xuất khẩu trực tuyến.

=> Như vậy, mỗi du khách đến Hoa Quân không chỉ mang lại doanh thu cho một dịch vụ mà còn lan tỏa chuỗi giá trị cho nhiều ngành khác cùng phát triển.

1.2. Du lịch là "công cụ bảo tồn và phát huy văn hóa - bản sắc địa phương"

Hoa Quân là vùng đất "địa linh - nhân kiệt", có:

- Phủ Hoa Quân, Đền Lam Giang - nơi gắn liền với truyền thuyết, tín ngưỡng và lòng tự hào dân tộc.

- Làng chè, làng ong, làng trám… lưu giữ tri thức nông nghiệp bản địa quý giá.

- Kiến trúc nhà cổ, giếng làng, bến nước, trò chơi dân gian, tiếng nói bản địa.

→ Nếu được đưa vào các gói trải nghiệm du lịch bản địa, những giá trị này không chỉ được bảo tồn sống, mà còn sống có giá trị kinh tế, giúp thế hệ trẻ thêm yêu quê hương, tự hào về cội nguồn.

1.3. Du lịch là "động lực kích hoạt nội sinh - khơi dậy sức dân"

- Người dân được đào tạo, đồng hành làm du lịch tự hào với nghề mới, từ đó thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm.

- Du lịch giúp hình thành tinh thần cộng đồng làm chủ - cùng quản lý - cùng hưởng lợi thông qua mô hình HTX, nhóm sở thích, câu lạc bộ du lịch cộng đồng.

- Thay vì đi làm ăn xa, lao động trẻ có thể ở lại làm du lịch tại quê hương, tạo sinh kế tại chỗ, gìn giữ cấu trúc gia đình và văn hóa làng xã.

1.4. Du lịch là phương thức truyền thông - định vị thương hiệu Hoa Quân

- Mỗi tour du lịch là một lời giới thiệu sống động về vùng đất và con người Hoa Quân.

- Mỗi sản phẩm quà tặng (chè, mật ong, trám đen, rượu thảo dược...) là một tấm danh thiếp của địa phương, đi khắp cả nước và ra thế giới.

- Mỗi bức ảnh, video check-in, mỗi dòng chia sẻ của du khách trên mạng xã hội là một kênh quảng bá phi chính thức nhưng có sức lan tỏa mạnh mẽ hơn bất cứ chiến dịch truyền thông nào.

1.5. Du lịch là nhịp cầu hội nhập và hiện đại hóa nông thôn

Thông qua du lịch, Hoa Quân sẽ tiếp cận:

- Kỹ năng tổ chức - quản lý - phục vụ theo chuẩn quốc tế.

- Ứng dụng công nghệ số như mã QR, hệ sinh thái du lịch số.

- Tiêu chuẩn hóa sản phẩm - dịch vụ - môi trường sống, từ đó lan tỏa sang các lĩnh vực khác như y tế, giáo dục, xây dựng nông thôn mới.

=> Du lịch không chỉ mang khách đến, mà còn mang tri thức, công nghệ và văn hóa mới đến với người dân địa phương, thúc đẩy quá trình hiện đại hóa làng xã từ gốc rễ.

Tóm lại: Với Hoa Quân, Du lịch không đơn giản là để kiếm tiền mà phải được thiết kế như một chiến lược phát triển toàn diện, là ngọn cờ mở đường, là cánh cửa hội nhập, là đòn bẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế - xã hội từ nhận thức của cả chính quyền, người dân và doanh nghiệp.

2. Phân vùng phát triển du lịch: Ba cụm trọng điểm - Một trục liên kết - Một tâm thế mở

Để tạo đột phá chiến lược trong phát triển du lịch tại Hoa Quân - vùng đất hợp nhất giữa Thanh Hương, Thanh Thịnh, Thanh An, Thanh Quả cần xây dựng mô hình phân vùng phát triển theo không gian chức năng và lợi thế bản địa, trên cơ sở đảm bảo các yếu tố:

- Đặc trưng bản địa: Phát huy tối đa các giá trị đã có như đảo chè, Đền Lam Giang, Phủ Hoa Quân, mật ong Tháp Bút…

- Hành vi tiêu dùng du lịch hiện đại: Du khách tìm kiếm trải nghiệm, tính “nguyên bản” và có chiều sâu.

- Liên kết vùng chiến lược: Tận dụng các điểm đã phát triển của Hoa Quân - Kim Bảng - Hạnh Lâm - Sơn Lâm.

- Sinh kế cộng đồng bền vững: Mỗi điểm đến phải tạo ra việc làm và thu nhập cho người dân địa phương.

- Từ đó, hình thành ba cụm du lịch trọng điểm, một trục liên kết liên vùng, và một tâm thế mở để tích hợp với hệ sinh thái du lịch Nghệ An mở rộng.

 

 

CỤM 1: Du lịch canh nông - sinh thái - trải nghiệm tại Đảo Chè

Tọa độ không gian: Tập trung quanh vùng Đảo Chè tại Thanh An (cũ)

Lợi thế: Di sản tự nhiên đã có sức hút cao (hơn 25.000 lượt khách/năm). Có sản phẩm nông nghiệp bản địa: Chè hữu cơ, mật ong Tháp Bút, cây dược liệu. Có thể phát triển nhanh các dịch vụ đi kèm nhờ cảnh quan, mặt nước đẹp.

Hướng phát triển cụ thể:

Nâng cấp Đảo Chè thành “Khu du lịch trải nghiệm nông nghiệp - sinh thái thông minh”, với các phân khu:

Khu thưởng trà - thiền trà - văn hóa trà Việt.

Khu trải nghiệm nông nghiệp hữu cơ: Trồng chè, hái mật, nuôi ong, nấu cao dược liệu.

Khu vui chơi - thể thao nhẹ trên hồ: Chèo sup, đạp vịt, xe điện quanh đảo, yoga ven hồ.

Khu lưu trú sinh thái: Homestay nhà nổi, lều trại cao cấp ven hồ.

Thay thế toàn bộ động cơ dầu diesel trên thuyền du lịch bằng động cơ xăng/điện, nhằm: Giảm tiếng ồn, khói bụi - bảo vệ trải nghiệm cảnh quan. Nâng cao chất lượng dịch vụ - an toàn - thân thiện môi trường. Tạo hình ảnh du lịch xanh đúng chuẩn xu hướng.

Xây dựng sản phẩm “Du lịch một ngày làm nông dân - người thợ thủ công”: Du khách tự tay làm nến ong, làm chè sấy, lấy mật ong, gói trà túi lọc…

CỤM 2: Du lịch văn hóa - lịch sử - tâm linh tại Phủ Hoa Quân - Đền Lam Giang - Nhà thờ Trần Tấn

Tọa độ không gian: Phủ Hoa Quân, Đền Lam Giang, Nhà thờ Trần Tấn, Đền Bạch Mã (Kim Bảng), gắn liền với dòng Lam và hành lang tâm linh xứ Nghệ.

Lợi thế: Hệ thống di tích đa dạng cấp tỉnh và cấp quốc gia. Không gian văn hóa, tín ngưỡng giàu chiều sâu, phù hợp du khách lớn tuổi, hành hương, học sinh, sinh viên.

Hướng phát triển cụ thể:

- Khôi phục - nâng cấp hệ thống di tích Phủ - Đền - Nhà thờ thành “Chuỗi tâm linh bản địa”, có hệ thống chỉ dẫn, thuyết minh viên, QR code thông tin, dịch vụ hương đăng - lưu niệm - ẩm thực truyền thống.

- Tổ chức các tour chuyên đề: “Hành trình tri ân danh nhân - tìm lại cội nguồn” cho học sinh. “Thiền - trà - tâm linh” cho người trung niên, du khách nghỉ dưỡng.

- Tích hợp vào tuyến du lịch “Di sản ven sông Lam” kết nối đến Đền Bạch Mã, Đình Võ Liệt (xã Kim Bảng), điểm xưa trong tứ linh đền xứ Nghệ.

CỤM 3: Du lịch ẩm thực - làng nghề - homestay cộng đồng

Tọa độ không gian: Vùng sản xuất chè (Thanh Thịnh, Thanh Hương cũ), mật ong Tháp Bút (Thanh Hương cũ), các làng nghề và nông hộ đặc sản gắn với trám đen, chè lam, gà đồi.

Lợi thế: Sản vật nông nghiệp phong phú, dễ tổ chức tour trải nghiệm ẩm thực. Nhiều hộ có điều kiện cải tạo nhà cửa thành homestay - farmstay. Cộng đồng dân cư có ý thức giữ gìn bản sắc, thân thiện với du khách.

Hướng phát triển cụ thể:

Hình thành “Làng du lịch ẩm thực và trải nghiệm Hoa Quân”, gồm: Mỗi nhà là một trải nghiệm (làm trám, nướng gà, đồ xôi, nấu chè). Không gian “Bếp quê xứ Nghệ” - phục vụ mâm cơm truyền thống.

Các buổi dạy nấu ăn cho du khách (du lịch học đường, khách quốc tế).

Phát triển mô hình HTX du lịch cộng đồng, đứng ra tổ chức sản phẩm du lịch, liên kết homestay, hướng dẫn viên bản địa, cung cấp dịch vụ lưu trú, thuê xe, dịch thuật…

3. Trục liên kết liên vùng: Mở rộng hành trình - tích hợp lợi thế

a). Trục liên kết Hoa Quân -Kim Bảng - Sơn Lâm - Hạnh Lâm

- Tuyến du lịch xanh - tâm linh - sinh thái:

Phủ Hoa Quân - Đền Bạch Mã - Đình Võ Liệt - Thác Liếp - HDT - Thác Mưa - Bãi tắm Tân Sáng.

b) Tuyến du lịch canh nông - trải nghiệm - nghỉ dưỡng:

Đảo chè Hoa Quân - trại ong Tháp Bút - cơ sở chế biến chè Thanh Thịnh – trang trại HDT - các vườn cam Hạnh Lâm - nhà lưu trú cộng đồng.

Hình thành các tour  theo nhóm đối tượng: Tour “gia đình cuối tuần”. Tour “học sinh - học làm người nông dân”. Tour “trải nghiệm bản địa cho khách quốc tế”.

c) Tâm thế mở: Chủ động kết nối hệ sinh thái du lịch Nghệ An

- Gắn Hoa Quân vào bản đồ du lịch tỉnh: Kết nối tour Cửa Lò - Đền Bạch Mã - Hoa Quân - Kim Bảng - Pù Mát.

Tham gia liên minh du lịch cộng đồng Nghệ An, quảng bá trên các kênh chung: Bản đồ số, mạng xã hội, nền tảng đặt tour.

Phân vùng phát triển không chỉ là sắp xếp điểm đến mà là tạo ra hệ sinh thái trải nghiệm hoàn chỉnh, trong đó:

🔹 Mỗi cụm là một “đặc sản” riêng,

🔹 Các điểm kết nối nhau thành “tuyến hút khách”,

🔹 Người dân là chủ thể - môi trường là tài sản - văn hóa là linh hồn - công nghệ là phương tiện.

Chỉ khi đó, Hoa Quân mới biến tiềm năng thành nguồn lực, biến bản đồ du lịch thành hành trình ký ức trong lòng du khách.

 

III. GIẢI PHÁP ĐỘT PHÁ - TỪ CHIẾN LƯỢC ĐẾN HÀNH ĐỘNG

Phát triển du lịch không chỉ cần tầm nhìn  mà quan trọng hơn là giải pháp thực thi có tính đồng bộ, khả thi, có trọng tâm, trọng điểm và phù hợp bối cảnh địa phương. Dưới đây là 5 nhóm giải pháp đột phá, đóng vai trò như “5 mũi đột kích chiến lược” để đưa du lịch Hoa Quân phát triển bền vững.

1. Thành lập Hiệp hội Du lịch Hoa Quân - Đòn bẩy thể chế và liên kết chuỗi

Mục tiêu: Tạo nền tảng tổ chức cho sự phát triển ngành du lịch địa phương, đảm bảo vận hành thống nhất, minh bạch, hiệu quả và tăng sức mạnh tập thể.

Cụ thể:

Thành phần: Bao gồm doanh nghiệp lữ hành, chủ cơ sở lưu trú, HTX du lịch, nông hộ cung ứng dịch vụ, các điểm di tích - danh thắng, đại diện cộng đồng dân cư.

Chức năng:

Đại diện quyền lợi thành viên trong xây dựng chính sách, xúc tiến đầu tư.

Là đầu mối phối hợp các tour, tuyến, sản phẩm giữa các cụm du lịch.

Quản lý nhãn hiệu tập thể "Du lịch Hoa Quân" (tương tự “Du lịch cộng đồng Mường Lống” đã được công nhận).

Đào tạo kỹ năng, kiểm soát chất lượng dịch vụ và bảo tồn bản sắc.

Hiệu quả: Gắn kết các mắt xích du lịch từ sản phẩm đến truyền thông, từ cộng đồng đến chính quyền tạo nên một hệ sinh thái đồng bộ và vững chắc.

2. Hiện đại hóa hạ tầng - chuyển đổi công nghệ - nâng cấp dịch vụ

a) Chuyển đổi phương tiện du lịch Đảo Chè:

Thay thế toàn bộ động cơ dầu diesel trên các thuyền du lịch bằng động cơ xăng thân thiện hoặc động cơ điện.

Lý do: Giảm ô nhiễm không khí và mặt nước. Tránh ảnh hưởng tới trải nghiệm âm thanh, hình ảnh, không gian thiên nhiên. Đảm bảo tiêu chí du lịch xanh và hấp dẫn du khách quốc tế, khách nghỉ dưỡng.

b) Đầu tư hệ thống hạ tầng thiết yếu:

Bến thuyền du lịch, bãi đỗ xe, nhà vệ sinh, bảng chỉ dẫn, thiết kế đồng bộ theo nhận diện thương hiệu Hoa Quân.

Internet không dây miễn phí tại các điểm chính.

Mạng lưới camera an ninh và cứu hộ đặc biệt ở khu vực Đảo Chè và các điểm có mặt nước.

c) Mở rộng các dịch vụ lưu trú,  vui chơi giải trí:

Phát triển hệ sinh thái homestay - farmstay - bungalow ven hồ (thiết kế bằng vật liệu địa phương, mô hình kiến trúc truyền thống).

Khu trại trải nghiệm cuối tuần cho học sinh, gia đình với các hoạt động nông nghiệp, nấu ăn, cắm trại, khám phá thiên nhiên.

Dịch vụ giải trí nhẹ nhàng: Chèo sup, đạp vịt, xe đạp địa hình, không gian cà phê,  ngắm cảnh, không gian tổ chức sự kiện ngoài trời.

3. Số hóa - Truyền thông - Thương hiệu du lịch Hoa Quân

a) Số hóa toàn bộ điểm đến:

Gắn mã QR tại mỗi điểm di tích, vườn trải nghiệm, điểm dịch vụ. Cung cấp thông tin, bản đồ, video, chỉ đường Google Map, đặt lịch tham quan.

Ứng dụng du lịch Hoa Quân: Tích hợp đặt tour - đặt xe - đặt phòng - thanh toán - đánh giá.

b) Chiến dịch truyền thông đa nền tảng:

Xây dựng website du lịch chính thức của Hoa Quân, chuyên nghiệp, nhiều ngôn ngữ.

Sản xuất video clip trải nghiệm 1 phút - 3 phút với KOLs, YouTubers, TikTokers.

Hợp tác với các trường đại học, hãng lữ hành, cộng đồng phượt, các câu lạc bộ nghệ thuật để tổ chức hoạt động thường niên.

c) Xây dựng thương hiệu "Hoa Quân - Hành trình trở về bản nguyên":

Thống nhất bộ nhận diện: Logo, màu sắc, slogan.

Đưa sản phẩm OCOP và đặc sản vào hệ thống quà lưu niệm, quầy hàng trong các tour.

4. Đào tạo nguồn nhân lực - Xây dựng cộng đồng làm du lịch chuyên nghiệp

Đào tạo là khâu then chốt, vì nếu con người không sẵn sàng, mọi hạ tầng ,sản phẩm, truyền thông sẽ không thành công.

a) Đào tạo 3 nhóm đối tượng chính:

Chủ cơ sở lưu trú - homestay - farmstay: Nghiệp vụ lễ tân, chế biến món ăn, phục vụ chuẩn mực.

Hướng dẫn viên bản địa - thanh niên địa phương: Kỹ năng thuyết minh, tổ chức tour nhỏ, ngoại ngữ cơ bản.

Nông dân làm dịch vụ trải nghiệm: Tác phong đón khách, an toàn vệ sinh thực phẩm, bán hàng văn minh.

b) Tạo quỹ hỗ trợ khởi nghiệp du lịch cộng đồng:

Hỗ trợ vốn nhỏ cho hộ gia đình, nhóm thanh niên, phụ nữ để cải tạo nhà ở thành điểm đón khách.

Hỗ trợ mua trang thiết bị cơ bản: giường, bếp, xe điện, áo đồng phục, wifi…

5. Mở rộng liên kết vùng - Tạo chuỗi giá trị du lịch liên tỉnh

Không địa phương nào thành công nếu đi một mình. Hoa Quân cần tích cực kết nối, mở rộng không gian du lịch.

a) Liên kết nội vùng mở rộng:

Tour liên hoàn: Hoa Quân (Đảo chè, Chè Phúc Hưng Thịnh, mật ong Tháp Bút…) - Kim Bảng (Đền Bạch Mã, Nông trang HDT) - Sơn Lâm (Thác Liếp, Thác Mưa, Bãi tắm Tân Sáng) - Hạnh Lâm (vườn cam Ngọc Hường, vườn cam Tam Lập).

Phân chia tour theo nhóm khách: 1 ngày, 2 ngày, 3 ngày.

b) Liên kết liên tỉnh,  xuyên vùng:

Gắn vào tuyến: Cửa Lò - TP. Vinh - Hoa Quân - Con Cuông - Pù Mát - Mường Lống.

Giao thương với vùng chè Thanh Hóa - vườn quốc gia Pù Hu - sông Giăng - tây Nghệ An - tây Hà Tĩnh.

c) Kết nối với ngành giáo dục, y tế, nghỉ dưỡng:

Tổ chức các tour “Du lịch trải nghiệm - giáo dục kỹ năng sống” cho học sinh thành phố.

Kết hợp du lịch với chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng, trị liệu bằng thảo dược.

Du lịch Hoa Quân chỉ có thể cất cánh khi đi từ tư duy chiến lược đến hành động cụ thể, từ mô hình mẫu đến chính sách hỗ trợ, từ huy động toàn dân đến kết nối toàn vùng.

Năm mũi giải pháp đột phá trên nếu được triển khai đồng bộ sẽ tạo ra một hệ sinh thái du lịch thực chất, có chiều sâu, có bản sắc và có sức sống lâu dài cho vùng đất Hoa Quân.